Mamy drugą połowę marca 2020 roku. W Polsce i na świecie pandemia koronawirusa (COVID-19). Placówki edukacyjne nie mają wyboru i przechodzą na pracę oraz naukę zdalną.
Wykorzystując moje doświadczenie w pracy zdalnej zrobiłem research w narzędziach do komunikacji i nauki zdalnej pomiędzy nauczycielami, pracownikami administracji oraz uczniami.
Dla kogo?
Podczas tworzenia tego wpisu wziąłem pod uwagę grupę odbiorców, do których rozwiązania powinny być skierowane – to w dużej mierze osoby, dla których komputer to narzędzie, z którego MUSZĄ korzystać. Są to między innymi dyrektorzy placówek, pracownicy administracji, nauczyciele oraz uczniowie i ich rodzice.
Młodzież jednak jest grupą najbardziej zaprzyjaźnioną z technologią.
Co jest ważne podczas zdalnej nauki?
Spotkanie nauczyciela online będzie wyglądało inaczej z dziećmi z przedszkola, a całkiem inaczej z uczniami szkoły średniej. Należy zwracać uwagę na czas spędzany przez uczniów przed komputerem oraz częstotliwość i długość przerw, które są potrzebne.
Czy w obecnej sytuacji chodzi wyłącznie o połączenie się online nauczyciela z uczniami w celu przekazania materiału, suchych faktów oraz zadanie i sprawdzenie pracy domowej? Nie powinno się sprowadzać nauki zdalnej tylko do tego. To powinien być także czas, w ramach którego uczniowie mogą swobodnie porozmawiać ze sobą – głównie ci z klas młodszych. Ważne jest umożliwienie tego, szczególnie w obecnej sytuacji, gdzie kontakty międzyludzkie zostały ograniczone do minimum.
Narzędzia.
Nauczycielom pracującym zdalnie potrzebne są narzędzia, które spełniają poniższe zadania:
- komunikacja,
- prowadzenie lekcji,
- wymiana materiałów,
- weryfikacja prac uczniów.
Wiele narzędzi spełnia kilka lub wszystkie z powyższych. Brałem pod uwagę zarówno bezpłatne jak i te płatne, jednak z możliwością darmowego wykorzystania z ewentualnymi limitami.
W większości możemy wykorzystać narzędzia, które opisałem w poprzednim artykule dotyczącym pracy zdalnej.
Konkretne aplikacje?
Dla zorganizowanych placówek polecam rozwiązania od Google oraz Microsoft. Z ich rozwiązań do pracy zdalnej na co dzień korzystają największe światowe korporacje. Dla nauczycieli, którzy chcą uniknąć zaawansowanej konfiguracji i działać niezależnie od placówki polecam Zoom.
GSuite od Google
G Suite od Google dla edukacji (link do rejestracji). Usługa G Suite dla Szkół i Uczelni jest bezpłatna dla kwalifikujących się instytucji. Nauczyciele mogę prowadzić zajęcia za pomocą Hangouts Meet. Za jego pomocą można komunikować się z uczniami (tekstowo, audio/wideo) oraz dzielić materiałami.
Teams od Microsoft
Aplikacja Microsoft Teams dostępna jest w ramach bezpłatnego pakietu Office 365 A1 dla edukacji. Nauczyciele oraz pracownicy placówki mogą kontaktować się ze sobą podczas pracy zdalnej i nie tylko. Uczniowie mogą kontaktować się ze sobą wzajemnie oraz swoimi nauczycielami za pomocą zespołów (Teams), które odzwierciedlają klasy.
Administratorzy IT placówek mogą dokonać rejestracji pakietu Office 365 na stronie Microsoft 365 klikając przycisk Rozpocznij pracę — bezpłatnie.
Więcej informacji oraz porady dla użytkowników: https://news.microsoft.com/pl-pl/features/aka-ms-zdalnaszkola/.
Aplikacje pomocnicze.
Oprócz narzędzi do pracy zdalnej, które można wykorzystać w nauczaniu przedstawiam także aplikacje stricte do nauki.
Squla
Jest to platforma edukacyjna skierowana do uczniów przedszkoli i klas 0-6, rodziców i nauczycieli. Znajduje się tam duża ilość quizów, gier oraz filmów ze wszystkich szkolnych przedmiotów. Co ważne – wg autorów są one zgodne z aktualną podstawową programową MEN. Portal wykorzystuje metodę „nauka przez zabawę”. Rozwiązując poprawnie zadania dzieci otrzymują wirtualne monety, które potem można zamienić na prawdziwe nagrody (np. karty prezentowe lub bilety do kina). Rodzice mogą sprawdzać postępy dziecka i ustawiać cele.
Aplikacja Squla w wersji dla nauczyciela jest darmowa. Dla uczniów może on utworzyć darmowe konta uczniowskie, które pomiędzy 8:30 a 15:30 są dostępne dla uczniów bez opłat.
PisuPisu.pl
Serwis PisuPisu.pl zawiera wiele gier edukacyjnych dla najmłodszych, starszych i dużych, czyli dla uczniów przedszkoli oraz klas 1-8. W ramach gier edukacyjnych są to m.in.: quizy, nauka pisania na klawiaturze, czytanki, zabawy ćwiczące umysł oraz zagadki ortograficzne.
Serwis jest darmowy z dużą ilością reklam. Można wykupić dostęp bez reklam za pomocą płatności online – 24 zł / miesiąc przy 30-dniowym planie lub 8 zł / miesiąc przy płatności z góry za pół roku (48 zł).
Flipgrid
Kolejny serwis, którego głównym zadaniem podczas nauki zdalnej może być integracja uczniów przy wsparciu nauczycieli. Jest to edukacyjny serwis społecznościowy, na którym komunikujemy się za pomocą wideo.
Aplikacja Flipgrid polega na nagrywaniu krótkich filmów z tematem rozmowy i podzielenie się nim poprzez udostępnienie linku. Uczniowie mogą odpowiadać również krótkimi filmami i dzięki temu każdy może wziąć udział w dyskusji na zadany temat.
Odwrócona lekcja
Biorąc pod uwagę obecną sytuację i przymus nauczania zdalnego warto przyjrzeć się metodzie odwróconej lekcji. Jest to nowoczesne i ciekawe podejście do nauczania, zazwyczaj nieużywane i niedoceniane w Polsce.
Lekcje w szkole zazwyczaj wyglądają podobnie – uczniowie przy pomocy nauczyciela zapoznają się z nowym materiałem, poznają zagadnienia od strony teoretycznej, by następnie w domu, w ramach pracy domowej utrwalić wiedzę np. rozwiązując zadania matematyczne.
Odwrócona lekcja (z ang. flipped teaching) zrodziła się w USA pod koniec XX wieku. Poleca ona na zamianie kolejności uczenia – materiał opracowuje się przed lekcją, a podczas lekcji powtarza się i utrwala wiedzę od strony praktycznej.
Proces przyswajania informacji nie wymaga od nas szczególnej aktywności, dzięki czemu uczniowie mogą zdobywać nową wiedzę na podstawie przygotowanych przez nauczycieli materiałów, oglądając filmy edukacyjne lub wykłady.
Proces trenowania i utrwalania wiedzy wymaga większego skupienia, twórczego myślenia – co może być wykorzystane podczas lekcji, z pomocą nauczyciela i pracą w grupie.
W celu pogłębienia informacji o odwróconej lekcji polecam artykuł w portalu Librus.pl – Odwrócona lekcja w praktyce – skuteczny sposób na poprawę wyników klasy.
Co rekomenduje MEN?
Ministerstwo Edukacji Narodowej cały czas pracuje nad poradnikami, rekomendacjami oraz rozporządzeniami, które mają ułatwić ten trudny dla szkolnictwa w Polsce czas.
Kształcenie na odległość – poradnik dla szkół
Nauka zdalna podczas zawieszenia zajęć w szkołach – rekomendacje dla nauczycieli i dyrektorów.
Epodreczniki.pl, podręcznik internetowy „Włącz Polskę”, portale edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej, Telewizji Polskiej, Polskiego Radia czy Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji to strony, które mogą być wykorzystywane do zdalnej pracy z uczniami w okresie zawieszenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Ministerstwo Edukacji Narodowej wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji, Zespołem GovTech Polska i instytucjami publicznymi przygotowało rekomendacje dotyczące materiałów edukacyjnych do wykorzystania przez nauczycieli i dyrektorów szkół.
Ministerstwo Edukacji Narodowej
Na zakończenie.
W tym trudnym czasie chcąc pomóc nauczycielom i pracownikom oświaty poruszyłem kwestię nauki zdalnej. Opisałem narzędzia, które ułatwiają komunikację pomiędzy pracownikami administracji, nauczycielami oraz uczniami i rodzicami.
Podczas nauczania na odległość warto zwrócić uwagę na różne metody prowadzanie lekcji zdalnych w których czas na przekazanie wiedzy powinien być skrócony do niezbędnego minimum.
Jeśli macie jakieś swoje propozycje narzędzi, metod, technik czy po prostu chcecie podzielić się swoimi spostrzeżeniami na temat nauki zdalnej w Polsce – dajcie znać.
Zdjęcie otwierające artykuł: Trent Erwin, Unsplash
W czasach zarazy.
W czasach epidemii koronawirusa powstała strona Tech against Coronavirus. Zachęcam do przejrzenia aplikacji, które tam się znajdują.